İNTÜMESAN MASTİK

Pasif Yangın Güvenliğinde Şişen Mastiklerin Rolü

Yangın güvenliği, modern yapı tasarımının hem yasal hem de etik temel taşlarından biridir. Özellikle yoğun insan trafiğinin bulunduğu konutlar, ofisler, hastaneler ve kamu binalarında, yangının yayılmasını önlemek için sadece aktif söndürme sistemleri (sprinkler, dedektör, alarmlar) yeterli olmaz. Bunun yanı sıra yangının fiziksel olarak yayılmasını durduran pasif sistemlere de ihtiyaç vardır. Bu sistemlerin başında ise İntümesan Mastik yani Şişen Yangın Mastikleri gelir.

 

İntümesan Mastik Nedir?

İntümesan Mastik, yüksek ısıya maruz kaldığında kimyasal olarak tepki vererek genleşen, böylece yapı elemanlarının birleşim yerlerini, derzleri ve boşlukları doldurarak alev ve duman geçişini engelleyen özel bir yangın yalıtım malzemesidir. Sıradan silikon ya da mastiklerden farklı olarak, yangın başladığında yaklaşık 150–250 °C arasında şişerek 30 ila 40 katına kadar hacim kazanır ve düşük yoğunluklu bir kömür tabakası oluşturur. Bu tabaka hem ısıyı iletmez hem de fiziksel olarak yangının yayılmasını geciktirir. Bu özellikleri sayesinde intümesan Mastikler, pasif yangın güvenliği çözümleri arasında en etkili ürün gruplarından biridir.

 

Nasıl Çalışır?

Yangın sırasında sıcaklık artışıyla birlikte mastik içinde bulunan şişirici ajanlar devreye girer. Bu kimyasalların etkisiyle ürün önce genleşir, ardından karbon bazlı bir ‘char’ (kömür) tabakası oluşturarak sızdırmazlık sağlar. Bu tabaka yanıcı değildir, alevi iletmez ve aynı zamanda duman geçişini de minimize eder. Bu sayede yangının yayılmasını yavaşlatır, yangının diğer bölümlere geçmesini geciktirir ve itfaiye ekiplerinin müdahalesi için zaman kazandırır. Ayrıca, tahliye yollarının daha uzun süre güvenli kalmasına katkı sağlar.
 

kullanım Alanları:

İntümesan Mastik, özellikle yapısal birleşim noktalarında ve geçiş alanlarında uygulanır. Aşağıdaki alanlarda yaygın olarak kullanılır:

• Yangın kapıları ve çevresindeki boşlukların yalıtımında

• Pencere birleşim yerlerinde, yangının dışarı yayılmasını önlemek amacıyla

• Plastik boruların duvar geçişlerinde, bazen yangın kelepçesi yerine

• Kablo geçişleri ve kablo tavaları arasındaki boşluklarda

• Duvar ile zemin birleşim yerleri, genleşme ve hareket derzlerinde

• Kompartman duvarlarında, yangının katlar arasında yayılmasını önlemek için

Doğru şekilde uygulandığında, bu malzemelerle 60 ila 240 dakikaya kadar yangın dayanımı elde edilebilir.

 

Uluslararası Standartlar

Yangın dayanımı sağlayan ürünler, çeşitli uluslararası testlere ve sertifikasyonlara tabidir. En yaygın kullanılan standartlar aşağıdaki gibidir:

• EN 13501-2 (Avrupa): Yangına katkı dereceleri A’dan F’ye kadar sınıflandırılır. A

sınıfı, yangına katkısı olmayan ürünleri temsil eder. Duman üretimi (s1–s3) ve damlama (d0–d2) seviyeleri de belirtilir.

• ASTM E814 / UL 1479 (ABD): Yangın geçişi, bütünlük ve yalıtım performansını test eder.

• ISO 834: Uluslararası sıcaklık-zaman eğrileri ile malzemenin yangına dayanım süresini ölçer.

Bu testler sayesinde yapı ürünlerinin yangın anındaki davranışları bilimsel olarak değerlendirilir ve yasal gerekliliklere uygunluğu belgelenir.

 

Hangi Firmalar Üretiyor?

Hem Türkiye’de hem de uluslararası pazarda birçok firma intumescent sealant üretmektedir. Bunlardan bazıları: Hilti, Promat, Rockwool, 3M Fire Protection, Bostik, Tremco Illbruck, Sika. Bu firmaların ürünleri genellikle farklı yangın dayanım süreleri (EI60, EI90, EI120 gibi) ve uygulama yüzeylerine göre özelleşmiştir.

 

Sonuç

İntümesan Mastik, pasif yangın güvenliğinin temel taşlarından biridir. Özellikle kablo geçişleri, derzler, boru etrafları ve kapı-pencere boşlukları gibi görünmeyen ama hayati alanlarda yangının yayılmasını fiziksel olarak engeller. Doğru malzeme seçimi, uygun uygulama ve uluslararası standartlara uyum ile birlikte bu ürünler, yalnızca yapının korunmasına değil, aynı zamanda insan hayatının kurtarılmasına da katkı sağlar. Unutulmamalıdır ki, pasif yangın önlemleri her zaman görünmezdir; ama yangın anında fark yaratır.
 

(NFPA – National Fire Protection Association) (EN 13501-2 – European Fire Classification System) (UL – Firestop Certification) (Rockwool – Passive Fire Protection Systems) (Promat – Intumescent Sealants Overview. ) (Hilti – Passive Firestop Guidelines)